Amaç:
Mühendis ve hekimlerimizin iş başı eğitimini öğrenip işyerlerinde uygulamaları için cesaretlendirmek.
Öğrenim Hedefleri:
Mühendis ve hekimlerimizin işbaşı eğitimi kavramını uygulayabilecek hale gelmeleri örneğe bakarak kendi başlarına işyerlerinde uygulama yapabilmeleri.
Bir diğer risk kontrol önlemi de işbaşı eğitimidir. Bu eğitim sabahları işe başlamada mümkünse her gün işçiye planlı bir şekilde 5 dakikalık konuşmalarla öncelikle o gün yapılacak işin özellikleri hakkında eğitim vermektir.
Önceden konuları belirlemenin ve 1 sene içinde verilmek istenen eğitim konularının saptanmasının yararı vardır. Öyle ki bazı iş kolları için bazı konular vazgeçilmezdir. Burada sadece eğitimi nasıl yapılması gerektiğinden bahsedilecek ve bir örnek form verilecektir.
Bu eğitimleri öncelikle iş güveliği mühendisleri ve işyeri hekimleri planlamalı ve sağlık konularını işyeri hekimi güvenlik konularını iş güvenliği uzmanı verdirtmelidir. İlla kendileri vermek durumunda değildir. Kendilerinin yetki verdiği ustabaşılar da bu eğitimi verebilir. Bir eğitimde kısa olacağı için birden fazla konu başlığı işlemekten ziyade bir konuda detaylı bilgi vermeye çalışılmalıdır. Bu eğitimler esnasında güncel olarak gelişen kazalar kıl payı yada ramak kazalar da gündeme alınmalı ve doğru ve güvenli hareketler işçiye anlatılmalıdır.
İşbaşı eğitimleri bir defa başladı mı işletmenizi başarıya ileriye götürecek çok önemli bir sistemdir. Farkında olmasanız da 2 ay 3 ay sonra bile işçinizde davranış değişikliklerini hissedeceksiniz. Yazar bu eğitimleri kendi fabrikasında denemiş ve çok olumlu sonuçlar almıştır.
Belli periyotlarla yapılan eğitimleri sınavla test etmelidir. İşçilerimiz sınav heyecanı ile daha çok konuyu daha iyi öğrenecektir. Sınavlar işçinin anlayabileceği bir dille hazırlanmalı seçenekler arasında belirgin fark olmalıdır. Amaç sınavla da öğretmek olduğundan soru seçimi önemlidir. Tüm işçiler bu sınavda başarılı oluncaya kadar doğrular öğretilmeli ve işçinin öğrendiğinden emin olunmalıdır. Sınavlar OHSAS 18001 ve ISO 9001 mantığı ile yapılmalı, 4875 Sayılı İş Kanunu gereğince yeni çıkmış olan İş sağlığı ve iş güvenliği eğitimi yönetmeliğine uygun yapılmalıdır. Örneğin işçiye neyin kötü gidebileceği de öğretilmelidir.
İş sağlığı İş Güvenliği Kalite ve Çevre Yönetim Sistemlerini uygulayan veya uygulayacak olan işyerleri için bu eğitimler bulunmaz bir fırsattır. Çevrenin kirletilmemesi Temizlik tertip düzen ( House keeping) tek başına an konu başlıklarından biridir ve işçimizde davranış değişikliği zaman alan bir süreç olduğundan bu eğitimlerle konu sürekli takip edilir gündemde tutulur. Eğitim saatleri çarpılıp toplanarak yıllık hedeflerle takip edilmeli ve daha ileri götürülmeye çalışılmalıdır.
Yine bu eğitimlerde şirket içi yapılan denetimlerde görülen eksik ve aksaklıklar da anlatılır. Bir disiplin uygulaması yada bir ödül uygulaması varsa bunun nedeni açıklanır ve nihayet yeni gelişen olaylarla ilgili yönetimin görüşü işçilere aktarıldığı gibi işçilerin sorunları da not edilerek yönetime aktarılmış olur. Bundan daha iyi bir iletişim yöntemi zor bulunur kanısındayım.
İşçilerin eğitim sonunda eğitim aldıkları konuyu yazan bir imza föyüne imza atmaları esastır. Böylece eğitim kanıtlanmış olacaktır.
Yazar Bir A4 dosya kağıdına 5 cümleyi geçmeyecek şekilde ve büyük harflerle yazdığı konu başlıklarını dosya kağıdına yan yana sıralayarak kağıdı kesip küçük kağıt parçacıkları halinde işçilere dağıtmış ve bunları saklamalarını istemiştir. Eğitime başlamadan işçilerimizin anlatılacak konuları kağıttan okumaları, onlar için bir hazırlık olmakta isteyen ilerde tekrar okuma fırsatı elde etmektedir.
Verilecek formlar vb. tamamen bir örnek niteliğindedir her işyeri kendine has yöntemi kendisi geliştirebilir. Başlangıçta sadece iş güvenliği uzmanlarının verdiği bu eğitim şu anda bu eğitimi verme sertifikası almış ustabaşılar eliyle de yürütülmekte iş güvenliği uzmanının denetimi ile yönlendirilmektedir.
Zaman içinde bu eğitimlere çok işi olması nedeni ile katılmamış olan bir usta başının iş sağlığı ve iş güvenliği konularında bilgi seviyesini işçilerimizin altına düştüğü bizzat gözlenmiş bir olgudur.
Süreye uyulması iş kaybının önlenmesi açısından kritik olabilir.